جراحي لاپاروسكوپي فتق
فتق چیست؟
فتق یک شکاف یا فضا در بافت محکمی است که عضلات را در جای خود نگه میدارد. فتق هنگامی رخ میدهد که لایههای داخلی عضله شکم ضعیف شده و در نتیجه برآمدگی یا پارگی ایجاد میشود. هماهنطور که یک تیوب داخلی از میان یک تایر آسیب دیده با فشار بیرون میزند، لایه داخلی شکم نیز به قسمت ضعیف شده دیواره شکم فشار وارد میکند و یک بادکنک کوچک مانند کیسه تشکیل میشود. این اتفاق باعث میشود یک حلقه روده یا بافت شکمی به این کیسه فشار بیاورد. فتق میتواند باعث ناراحتی، درد شدید یا سایر مشکلات جدی شود که احتمالاً نیاز به جراحی اضطراری خواهد داشت.
- هم زنان و هم مردان میتوانند به فتق مبتلا شوند.
- ممکن است با فتق (مادرزادی) متولد شوید یا به مرور زمان به آن دچار شوید.
- فتق به مرور زمان بهتر نمیشود و به خودی خود از بین نمیرود. هیچ تمرین یا رژیم درمانی وجود ندارد که بتواند فتق را از بین ببرد.
چگونه میتوانم بفهمم که به فتق کشاله ران مبتلا شدهام؟
- مناطق رایجی که فتق در آنها ایجاد میشود عبارتند از کشاله ران (اینگوینال)، ناف (امبیلیکال) و محل عمل قبلی (اینسیژنال).
- تشخیص فتق معمولاً آسان است. ممکن است متوجه برآمدگی زیر پوست خود شوید. ممکن است هنگام بلند کردن اجسام سنگین سرفه، فشار هنگام تخلیه ادرار یا مدفوع یا هنگام ایستادن یا نشستن طولانی ، احساس درد یا ناراحتی کنید. سایر موارد ممکن است فتق توسط پزشک در یک معاینه معمولی جسمی تشخیص داده شود.
- درد ممکن است تیز و لحظهای یا دردی خفیف باشد که تا پایان روز بدتر میشود.
- درد شدید، مداوم، قرمزی و حساس شدن علامت آن است که ممکن است فتق گیرافتاده یا مختنق شده باشد. یکی دیگر از نشانههای این امر این است که اگر قبلا برآمدگی ایجاد میشد و از بین میرفت، اما اکنون از بین نمیرود و ماندگار است. این علائم باعث نگرانی میشوند و باید سریعاً با پزشک یا جراح خود تماس بگیرید.
چه چیزی باعث ایجاد فتق کشاله ران میشود؟
در دیواره شکم نقاطی وجود دارد که به طور طبیعی ضعیف هستند. فتق میتواند در این یا مناطق دیگر به دلیل فشار شدید در دیواره شکم، پیری، آسیبدیدگی، برش قدیمی یا ضعف موجود از بدو تولد ایجاد شود. هرکسی در هر سنی میتواند دچار فتق شود. فتق در کودکان در بیشتر موارد مادرزادی است. در بزرگسالان، ضعف طبیعی یا فشار ناشی از بلند کردن اجسام سنگین، سرفه مداوم، مشکل در حرکات روده یا ادرار کردن میتواند باعث ضعف یا جدا شدن دیواره شکم شود.
لاپاراسکوپی فتق برای چه کسانی مناسب است؟
جراح شما فقط پس از معاینه دقیق میتواند تشخیص دهد که آیا ترمیم فتق با روش لاپاروسکوپی برای شما مناسب است یا خیر.
انتخاب روش مناسب برای ترمیم فتق کشاله ران تا حد زیادی به موارد زیر بستگی دارد:
- سلامت عمومی شما – افراد سالخورده یا افرادی که از نظر سلامتی دچار مشکل هستند ممکن است به قدری ضعیف باشند که بیهوشی برای آنها ایمن نباشد، بنابراین ممکن است برای این افراد جراحی باز با استفاده از بیحسی موضعی توصیه شود
- تجربه جراح شما – جراحی باز از عمل جراحی سوراخ کلید (لاپاراسکوپی) رایجتر است و همه جراحان تجربه کافی در تکنیکهای سوراخ کلید را ندارند.
راهنماییهای اخیر توصیه میکند که اغلب فتقهای یک طرفه اولیه (فتقی که برای اولین بار در یک طرف ظاهر میشود) را با استفاده از روش باز ترمیم کنید. روشهای سوراخ کلید معمولاً فقط برای فتق مکرر یا دو طرفه توصیه میشوند. همچنین جراحی سوراخ کلید در صورتی میتواند مفید باشد که جراح شما دقیقاً مطمئن نباشد که فتق شما از چه نوع است. بنابراین چه زمانی جراحی سوراخ کلید فتق توصیه میشود؟ ممکن است این روش برای بعضی از بیمارانی که قبلاً عمل جراحی شکم یا جراحی پروستات انجام دادهاند یا بیماریهای زمینهای دارند مناسب نباشد.
- اگر قبلاً عمل جراحی باز انجام دادهاید و نتیجه آن موفقیتآمیز نبوده است، به ویژه اگر به طور ناموفق یا شاید غیرحرفهای از مش استفاده شده باشد.
- در موارد خاص فتق اینسیژنال که لاپاروسکوپی مناسبتر به نظر میرسد
- در موارد خاص که شامل فتق در هر دو طرف است (فتق دو طرفه) و هر دو همان زمان ترمیم میشوند
- بر اساس ویژگیهای هر مورد، در صورتی که احساس شود مجموعهای از عوامل نشان میدهد که لاپاروسکوپی گزینه بهتری است
چه اقدامات آمادهسازی مورد نیاز است؟
- بیشتر عملهای فتق به صورت سرپایی انجام میشوند و به همین دلیل احتمالاً در همان روز عمل به خانه خواهید رفت.
- آمادهسازی قبل از عمل به سن و وضعیت پزشکی شما مانند آزمایش خون، ارزیابی پزشکی و EKG بستگی دارد.
- بعد از اینکه جراح خطرات و مزایای عمل جراحی را با شما بررسی کرد، لازم است رضایت کتبی برای عمل جراحی ارائه دهید.
- توصیه میشود شب قبل یا صبح روز عمل با صابون آنتی بیوتیکی حمام کنید.
- بعد از نیمه شب قبل از عمل نباید چیزی بخورید و بنوشید به جز داروهایی که جراح شما به شما گفته است. فقط مجاز هستید یک جرعه آب در صبح روز جراحی بنوشید.
- داروهایی مانند آسپرین، رقیق کننده خون، داروهای ضد التهابی (داروهای آرتروز) و ویتامین E ممکن است نیاز به توقف موقت برای چند روز تا یک هفته قبل از عمل داشته باشند. جراح شما در مورد این موضوع با شما صحبت خواهد کرد و در مورد مصرف داروها قبل و بعد از جراحی دستورالعملهای لازم را ارائه میدهد.
- به مدت دو هفته قبل از جراحی نباید از داروهای رژیمی یا مخمر سنت جان استفاده شود.
- سیگار کشیدن را ترک کنید و هر نوع کمکی را که میتوانید در خانه داشته باشید مهیا کنید. سیگار کشیدن ممکن است خطر عود مجدد فتق یا بازگشت مجدد بعد از عمل را افزایش دهد. در بعضی موارد، جراح شما ممکن است لازم بداند که سیگار را قبل از عمل ترک کنید.
لاپاراسکوپی فتق چگونه انجام میشود؟
در ترمیم فتق لاپاروسکوپی (حداقل تهاجمی) از یک لاپاروسکوپ، ابزاری نازک و تلسکوپی مانند استفاده میشود که از طریق یک برش کوچک در ناف وارد میشود. این روش معمولاً تحت بیهوشی عمومی انجام میشود، بنابراین قبل از عمل یک ارزیابی از وضعیت عمومی سلامتی شما از جمله تاریخچه پزشکی، معاینه فیزیکی (و احتمالاً آزمایشگاهی) و یک الکتروکاردیوگرام (EKG) خواهید داشت.
در طی این عمل احساس درد نخواهید کرد. لاپاروسکوپ به یک دوربین فیلمبرداری کوچک، کوچکتر از یک سکه، متصل است که “نمای داخلی” بدن شما را روی صفحه تلویزیون در اتاق عمل نمایش میدهد.
شکم با یک گاز بیضرر (دی اکسید کربن) متورم میشود. این کار باعث ایجاد فضایی میشود تا پزشک بتواند ساختارهای داخلی بدن شما را مشاهده کند. صفاق (پوشش داخلی شکم) برش داده میشود تا قسمت ضعیف دیواره شکم در معرض دید پزشک قرار بگیرد. مش در قسمت داخلی قرار میگیرد تا نقایص موجود در دیواره شکم را بپوشاند و بافت را تقویت کند.
پس از اتمام عمل، برشهای کوچک شکمی با یک یا دو بخیه یا با نوار جراحی بسته میشوند. بعد از چند ماه برشها به سختی قابل مشاهده خواهند بود.
مزایای عمل جراحی لاپاروسکوپی شامل سه جای زخم به جای یک برش بزرگتر، درد کمتر بعد از عمل، بازگشت سریعتر به محل کار و مدت زمان بهبودی کوتاهتر (چند روز به جای چند هفته) است.
چه عوارضی ممکن است ایجاد شود؟
- هر عملی ممکن است با عوارض همراه باشد. عوارض اصلی هر عمل خونریزی و عفونت است که در ترمیم فتق لاپاروسکوپی بسیار نادر است.
- احتمال آسیب دیدن مثانه، رودهها، رگهای خونی، اعصاب یا لوله اسپرم که به سمت بیضه میرود کم است.
- در صورت بروز مشکل در ادرار کردن بعد از عمل ممکن است نیاز باشد که از سوند یا لوله برای تخلیه مثانه استفاده کنید. شما باید از جراح خود در مورد روشهای جلوگیری از بروز این عوارض قبل از عمل سؤال کنید.
- کبودی و تورم کیسه بیضه، پایه آلت تناسلی و بیضهها در ترمیم باز و لاپاروسکوپی شایع است. این امر به تدریج در اکثریت قریب به اتفاق بیماران برطرف خواهد شد.
- هر زمان که فتق ترمیم شود، میتواند دوباره عود کند. میزان این عود بلند مدت در بیمارانی که تحت عمل جراحی لاپاروسکوپی بوسیله یک جراح باتجربه قرار میگیرند کم است. جراح در تصمیمگیری در مورد اینکه آیا خطرات ترمیم فتق لاپاروسکوپی کمتر از خطرات عدم درمان بیماری است یا خیر به شما کمک میکند.
ریکاوری و مراقبتهای بعد از عمل
پس از عمل، شما به اتاق ریکاوری منتقل خواهید شد و در آنجا 1-2 ساعت تحت نظر گرفته میشوید تا اینکه کاملاً به هوش بیایید. 2 هفته پس از عمل، باید برای پیگیری عمل یک قرار ملاقات با پزشکتان تنظیم کنید.
رژیم غذایی
ترمیم فتق درونی شما بعد از عمل به محدودیت خاصی در رژیم غذایی نیاز ندارد. بعضی از بیماران ممکن است بعد از عمل متوجه شوند که اشتهای آنها به مدت یک یا دو هفته ضعیف است. این نتیجه طبیعی استرس جراحی است. اشتهای شما باید به موقع برگردد. اگر به طور مداوم تهوع دارید و یا قادر به مصرف مایعات نیستید، با مطب پزشک تماس بگیرید و به او اطلاع دهید.
مراقبت از زخم
شروع حمام کردن حدود 36 ساعت بعد از عمل خوب است. اگر روی برشها را با باند استریل پوشاندهاید، قبل از دوش گرفتن آنها را باز کنید.
شما باید از چسبهای نازکی (به نام چسب بخیه) بر روی زخم خود استفاده کنید که به طور مستقیم به پوست شما میچسبد. مشکلی ندارد اگر این چسبهای کوچک در حمام خیس شوند. چسبها 7 تا 10 روز بعد از عمل به تدریج کنده میشوند. در این مرحله آنها کار خود را انجام دادهاند و خوب است که در صورت تمایل آنها را دور بیندازید. لازم نیست برای ویزیت پیگیری بعدی آنها را همراه داشته باشید. به مدت دو هفته بعد از عمل حمام، استخر یا وان گرم نداشته باشید.
پزشکان سعی میکنند برشهای شما را ببندند تا جای زخمها تا حد امکان کوچک باشند. هیچ پماد یا دارویی دیگری را بر روی برشهای خود قرار ندهید. این کار تاثیری در سرعت بهبودی آنها نخواهد داشت.
فعالیت
هیچ محدودیتی از نظر پزشکی یا جسمی در مورد فعالیتهای بعد از عمل وجود ندارد. این بدان معنی است که پیاده روی، بالا رفتن از پلهها، بلند کردن اجسام، داشتن رابطه جنسی، چمن زنی یا ورزش، تا زمانی که به شما آسیب نزند، خوب است. در حقیقت، بازگشت به فعالیت طبیعی در اسرع وقت به احتمال زیاد بهبودی شما را تسریع میکند. با این حال، اگر احساس میکنید فعالیتی برایتان خوب نیست آن را انجام ندهید. کاری نکنید و بگذارید که درد راهنمای شما باشد.
احتمالاً به مدت یک یا دو هفته در ناحیهای که تحت جراحی قرار گرفته دچار درد شدید میشوید. اجازه ندهید که برشهای کوچک شما را فریب دهند. این یک عمل نسبتاً دردناک است !!! دردناک بودن آن به این دلیل است که چندین پیچ “تیتانیومی” دارید که مش شما را در محل خود نگه میدارند. این پیچها از تمام لایههای عضلانی در لگن شما عبور کردهاند.
همچنین ممکن است بعد از عمل، یک یا دو هفته احساس خستگی و بیحالی کنید. این عوامل محدودیتهایی در فعالیت شما ایجاد میکنند، اما حتی اگر دردی را نیز تجربه کردید، نگران نباشید. هیچ آسیبی به شما وارد نمیشود.
کار
افراد در زمانهای مختلفی به کار خود باز میگردند. اگر بخواهید میتوانید بلافاصله به کار خود برگردید. با این حال، اکثر افراد حداقل 1 تا 2 هفته از محل کار خود مرخصی میگیرند. اگر برای شغل خود به مستندات خاصی احتیاج دارید، با دفتر پزشکتان تماس بگیرید.
رانندگی
شما معمولاً زمانی قادر به رانندگی خواهید بود که به مدت دو روز به داروهای ضد درد (تجویزی) نیازی نداشته باشید.
حرکات روده
اولین حرکت روده ممکن است از 1 تا 5 روز پس از عمل رخ دهد. تا زمانی که شما حالت تهوع نداشته باشید یا دچار درد شکم نشوید، این تغییر قابل قبول است. به یاد داشته باشید که خارج شدن گاز طبیعی روده شما بسیار بیشتر از گذشته خواهد بود. دلیل این اتفاق این است که شما واقعاً قادر به آروغ زدن نخواهید بود. همچنین برخی از بیماران دریافتند که در اولین روزهای پس از عمل دچار اسهال یا “روده شل” میشوند. در اکثر موارد، عملکرد روده به مرور زمان عادی میشود. یبوست نیز ممکن است به دلیل مصرف داروی مسکن شایع باشد. پزشکان برای جلوگیری از یبوست توصیه میکنند زمانی که استفاده از قرصهای مسکن استفاده میکنید، شیر منیزیم (2 قاشق غذاخوری ؛ دو بار در روز) را نیز مصرف کنید.
سروما
برخی از بیماران متوجه میشوند که فتق آنها بلافاصله بعد از عمل “برمیگردد”. نگران نباشید. این یک احساس طبیعی و / یا ظاهری است. عمل ترمیم فتق شما شکست نخورده است. جایی که قبلا محتویات فتق در آن بود، گاهی اوقات ممکن است بعد از عمل با مایعاتی پر شود. این مایع نتیجه طبیعی عمل است و معمولاً طی چند هفته توسط بدن جذب میشود.
درد (فقط بیماران مرد)
انتظار میرود که بیضه شما کمی متورم یا حساس به لمس باشد. در این شرایط میتوانید در کنار استفاده از داروهای ضد درد خوراکی، از بستههای یخی نیز برای کمک به کاهش درد خود استفاده کنید. انتظار میرود که ایندرد با گذشت زمان از بین برود.
چه زمانی با پزشک خود تماس بگیرم
در صورت بروز هر یک از موارد زیر حتما با پزشک یا جراح خود تماس بگیرید:
- تب مداوم بیش از 101 درجه فارنهایت (39 درجه سانتیگراد)
- خونریزی
- افزایش تورم شکمی یا کشاله ران
- دردی که با داروهای مسکن برطرف نمیشود
- حالت تهوع یا استفراغ مداوم
- عدم توانایی در ادرار کردن
- لرز
- سرفه مداوم یا تنگی نفس
- ناخوشایند بوی ترحشات (چرک) از برشها
- قرمزی اطراف هر یک از بریدگیهای شما که رو به وخامت است و بزرگتر میشود
- شما قادر به خوردن یا نوشیدن مایعات نیستید